Sokak Röportajı İçin İzin Gerekli mi? Basın Kartı Şart mı? İşte Tüm Detaylar

Sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte Kayseri sokaklarında da sıkça rastladığımız sokak röportajları, beraberinde önemli bir soruyu gündeme getiriyor: Çekim yapmak için resmi bir izin almak gerekli mi? Kamuoyunda bu konuda dolaşan yanlış bilgiler, hem içerik üreticilerini hem de vatandaşları tereddütte bırakıyor.

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Resmi Kurumlardan İzin Almak Zorunlu mu?

Vatandaşların en çok merak ettiği konu, çekim yapmadan önce valilik, belediye veya emniyet gibi kurumlardan izin almanın gerekip gerekmediği. Konuyla ilgili yasal düzenlemeler oldukça net:

Anayasa ile güvence altına alınan basın ve ifade özgürlüğü kapsamında, kamuya açık alanlarda (sokaklar, parklar, meydanlar) gazetecilik faaliyeti yürütmek için genel bir izin alınması zorunlu değildir. Yani bir YouTube kanalı veya haber sitesi için sokağa çıkıp çekim yapmak, temel bir haktır.

Basın Kartı Bir İzin Belgesi Değil, Kimliktir

Yaygın kanının aksine, basın kartı da bir “çekim izin belgesi” değildir. 5187 Sayılı Basın Kanunu’nda röportaj yapmak için basın kartı sahibi olmayı zorunlu kılan bir madde bulunmamaktadır. Basın kartı, sahibinin basın mensubu olduğunu teyit eden, güvenilirliğini artıran ve resmi makamlarla iletişimi kolaylaştıran bir kimlik belgesidir. Faydalıdır ancak yasal bir zorunluluk taşımaz.

İşte Asıl Yasal ve Vazgeçilmez İzin: Konuştuğunuz Kişinin Rızası!

Uzmanlar, asıl dikkat edilmesi gereken “izin” konusunun, resmi makamlardan alınacak bir belge değil, röportaj yapılan vatandaştan alınacak “açık rıza” olduğunu vurguluyor. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) bu konuda çok nettir:

Bir kişinin görüntüsünü ve sesini kaydedip, bunu internet gibi kamuya açık bir mecrada yayınlamak için o kişinin rızasını almak yasal bir zorunluluktur. Bu iznin alınmaması, ciddi hukuki ve cezai yaptırımlara yol açabilir.

En Güvenli İzin Alma Yöntemi Nedir? İçerik üreticileri için en pratik ve güvenli yöntem, izni sesli olarak kayıt altına almaktır. Kameranız kayıttayken: “Merhaba, [Haber Sitenizin Adı] için bir çekim yapıyoruz. Bu röportajı internette yayınlamamız sizin için uygun mudur?” diye sorup, karşı tarafın “Evet, uygundur” yanıtını kaydetmek, sizi yasal olarak güvence altına alacaktır.

Özetle:

Devletten İzin: Kamusal alanlarda çekim için valilik/belediye gibi kurumlardan genel bir izin gerekmiyor.
Kişiden İzin: Konuştuğunuz her vatandaştan yayın için rıza almanız yasal olarak zorunludur.
Mekândan İzin: AVM, kafe gibi özel mülklerde çekim yapacaksanız, işletme yönetiminden izin almanız gerekir.

Dolayısıyla sokak röportajı yapmanın önündeki engel, sanıldığı gibi basın kartı veya resmi izinler değil, kişisel haklara ve yasalara uygun hareket etme sorumluluğudur.

T.C. ANAYASASI

MADDE 26 – Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti

“Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar.”

MADDE 28 – Basın Hürriyeti

“Basın hürdür, sansür edilemez. Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır.”

SONUÇ: Anayasa, haber alma ve yayma özgürlüğünü bir karta veya izne bağlamamıştır. Bu temel bir vatandaşlık hakkıdır.

6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU (KVKK)

MADDE 5/1 – Kişisel Verilerin İşlenme Şartları

“Kişisel veriler, ilgili kişinin açık rızası olmaksızın işlenemez.”

TANIM: Bir kişinin görüntüsü ve sesi, onun kişisel verisidir. Bu veriyi kaydetmek (işlemek) ve internette yayınlamak (aktarmak) için o kişinin açık rızası kanunen zorunludur.

SONUÇ: Sokak röportajında devletten izin değil, konuştuğunuz kişiden izin almak yasal bir mecburiyettir.